sumienie — 1. Brać, wziąć kogoś, coś na swoje sumienie «brać, wziąć, przyjmować, przyjąć za kogoś, za coś odpowiedzialność moralną»: Ale tak kapitan, jak i pierwszy mechanik, którzy dostatecznie przejrzeli przestępczą grę swego armatora, nie chcieli wziąć… … Słownik frazeologiczny
sumienie — n I; lm D. sumienieeń «właściwość psychiczna, zdolność pozwalająca odpowiednio oceniać własne postępowanie jako zgodne lub niezgodne z przyjętymi normami etycznymi; świadomość odpowiedzialności moralnej za swoje czyny, postępowanie» Czułe,… … Słownik języka polskiego
sumienie gryzie [dręczy] — {{/stl 13}}{{stl 8}}{kogoś} {{/stl 8}}{{stl 7}} ktoś ma świadomość swojej winy i z tego powodu dręczy się psychicznie; kogoś dręczą wyrzuty sumienia : {{/stl 7}}{{stl 10}}Sumienie gryzło go, że zdradził żonę. {{/stl 10}} … Langenscheidt Polski wyjaśnień
uspokoić sumienie — {{/stl 13}}{{stl 7}} zmniejszyć uczucie winy, przestać się dręczyć wyrzutami sumienia : {{/stl 7}}{{stl 10}}Szczerą spowiedzią uspokoił sumienie. {{/stl 10}} … Langenscheidt Polski wyjaśnień
zabijać – zabić [zagłuszać – zagłuszyć] (swoje) sumienie — {{/stl 13}}{{stl 7}} tłumić, niszczyć w sobie poczucie moralnej oceny swoich uczynków oraz odpowiedzialności za nie, walczyć z wyrzutami sumienia : {{/stl 7}}{{stl 10}}Im bardziej pogrążał się w zbrodni, tym bardziej zabijał swoje sumienie.… … Langenscheidt Polski wyjaśnień
mieć czyste sumienie — {{/stl 13}}{{stl 7}} być niewinnym {{/stl 7}} … Langenscheidt Polski wyjaśnień
usypiać – uśpić sumienie — {{/stl 13}}{{stl 7}} tłumić w kimś świadomość winy; niszczyć w kimś poczucie dobra i zła; wpędzać kogoś w relatywizm moralny : {{/stl 7}}{{stl 10}}Obecne czasy uśpiły nasze sumienia. Nie usypiajmy naszych sumień! {{/stl 10}} … Langenscheidt Polski wyjaśnień
czysty — 1. pot. Być czystym «nie mieć na sumieniu nic obciążającego, kompromitującego»: Pilnowałem, bo jakby szef czegoś się nie doliczył, to na mnie by było, a ja chcę być czysty. U. Milc Ziembińska, Śmierć. 2. Czysty ojciec, dziadek, czysta matka,… … Słownik frazeologiczny
brać — byka za rogi zob. byk 1. Brać coś do siebie zob. wziąć 2. Brać (coś) na ambit zob. ambit. Brać coś na rozum zob. rozum 1. Brać coś na siebie zob. wziąć 3. Brać coś na swoje barki, brać sobie kogoś, coś na głowę, na kark, na łeb zob. wziąć 4 … Słownik frazeologiczny
obciążyć — Coś obciążyło czyjeś konto «coś negatywnie wpłynęło na czyjąś ocenę»: Złośliwi uważają, iż do rozmów jeszcze by nie doszło, gdyby nie świadomość, że krach nastąpi jeszcze przed najbliższymi wyborami do parlamentu. A więc obciąży nie konto… … Słownik frazeologiczny
